ART Architectural Recovery Team

Het Architectural Recovery Team (ART) is een stichting die is ontstaan aan de TU Delft, eerst als een studenteninitiatief en inmiddels uitgegroeid tot een interdisciplinair team van zeven vrouwen met een achtergrond in architectuur, stedenbouw en bouwkunde. Ons doel is bij te dragen aan de wederopbouw na de zware aardbevingen van februari 2023 in Hatay, Turkije.
We hebben een prototype voor een gezinswoning ontwikkeld dat een gezin in een dorp rondom Antakya een veilige en duurzame toekomst biedt. Het ontwerp bestaat uit een Core Unit en een Room Unit. De Core Unit is een kern van de woning, van kruislaaghout (CLT) waarin badkamer, keuken en technische ruimte zijn ondergebracht. Deze unit is compact, aardbevingsbestendig en grotendeels zelfvoorzienend in elektriciteit, water en verwarming. Je kan het zien als een safe house. De Core Unit is eerst in Nederland gebouwd, in de loods van Urban Miner in Dordrecht, om het ontwerp in een gecontroleerde omgeving te testen. Daarna is de unit per vrachtwagen naar Hatay vervoerd en op de fundering geplaatst, waar lokale aannemers de Room Units, kamers, om de kern heen hebben gebouwd.
Het eerste huis schonken we aan een familie van zeven die tijdens de aardbeving alles verloren. Met dit prototype helpen we niet alleen getroffen gezinnen, maar ontwikkelen we ook een systeem dat wereldwijd ingezet kan worden bij rampen: een kern die snel geproduceerd en getransporteerd kan worden, en direct voorziet in de veilige basisbehoeften van een gezin, maar die tegelijkertijd ook de basis vormt voor een volwaardige woning op de lange termijn.

Hoe ziet een projectdag er in de praktijk uit: van plannen maken tot herstelwerkzaamheden?
De afgelopen maanden draaiden vooral om het bouwen van ons eerste prototype. Ons werk is heel veelzijdig: van teamvergaderingen waarin we plannen maken, tot praktische onderhandelingen ter plaatse. Zo regelen we materialen, werken we samen met lokale aannemers en spreken we met instanties voor bijvoorbeeld de aanleg van riolering of elektra. Dat gaat vaak met veel koffiemomenten en gesprekken, maar precies dát zorgt voor duurzame samenwerking en lokale betrokkenheid.

Met welke uitdagingen krijgen jullie vaak te maken, en hoe gaan jullie daarmee om?
Een project als dit kent veel uitdagingen. Denk aan logistiek, van het transport van de Core Unit naar Turkije tot het vinden van de juiste materialen ter plekke, of aan onverwachte problemen op de bouwplaats, zoals beschadigingen of vertragingen. We lossen dit op door flexibel te blijven, samen te werken met betrouwbare partners en elkaar in het team te ondersteunen. Vaak is het ook een kwestie van creatief denken en goed onderhandelen met lokale partijen.

Kun je een voorbeeld geven van een gebouw of gemeenschap die dankzij jullie werk nieuw leven kreeg?
De woning die wij hebben gebouwd is voor een gezin van zeven, inclusief een pasgeboren baby. Sinds de aardbeving woonden zij met het hele gezin in een voormalige opslagruimte zonder eigen badkamer of keuken. Dankzij ons project hebben ze nu een veilig en waardig huis op hun eigen land. De woning is naar hun wensen met voldoende ruimte, dat in de toekomst nog uit te breiden is.
Belangrijk is dat we hiermee hebben laten zien dat mensen hun dorp niet hoeven te verlaten. Veel getroffen families kregen een appartement aangeboden in de stad, maar voor dorpsbewoners is dat vaak een moeilijke overgang: het betekent weggaan van hun land, buren en manier van leven. Ons huis bewijst dat mensen ook in hun eigen dorp veilig en duurzaam kunnen heropbouwen.

De steun van de Corendon Foundation was cruciaal. Met hun bijdrage van €40.000 konden we een groot deel van de bouw financieren. Dankzij deze steun werd het prototype daadwerkelijk gerealiseerd. Ons werk richt zich op drie doelstellingen:

Wat betekent dit werk voor de lokale gemeenschap – wat merk je van hun betrokkenheid of reacties?
Vanaf het begin hebben we de lokale bevolking gesproken en gevraagd wat zij nodig hebben. Vaak zagen we dat bestaande wederopbouwprojecten weinig aansloten bij de werkelijkheid, bijvoorbeeld huizen die niet rolstoeltoegankelijk waren, terwijl een gezin dat wél nodig had. Ons ontwerp houdt hier rekening mee en is bewust inclusief en flexibel.
De reacties zijn heel positief: bewoners voelen zich gehoord en zijn blij dat er een oplossing is die hen in hun eigen dorp houdt. Lokale aannemers en ambachtslieden werken mee en zijn erg geïnteresseerd in deze nieuwe vorm van bouwen en ze zijn zelf ook erg trots dat zij kunnen bijdragen aan de wederopbouw van hun eigen regio.

Waar kijk je persoonlijk met trots op terug?
Wij zijn vooral trots dat we ons idee ook écht hebben kunnen realiseren. Wat begon als een studenteninitiatief is uitgegroeid tot een gebouwd huis dat een familie een nieuw thuis geeft. Het was geen vanzelfsprekend traject, we hadden geen blauwdruk om te volgen, hadden niet iemand die tegen ons zei wat we moesten doen en onderweg kwamen er veel obstakels. Toch hebben we doorgezet. Onze academische kennis gaf ons vertrouwen dat ons ontwerp veilig was, en stap voor stap hebben we bewezen dat het ook uitvoerbaar is. Dat maakt ons trots: dat we met doorzettingsvermogen en samenwerking een tastbaar verschil hebben gemaakt.

Wat zijn jullie plannen voor de komende periode?
De komende jaren blijven we het prototype volgen om te zien hoe het huis gebruikt wordt en waar verbeteringen nodig zijn. We willen het ontwerp verder ontwikkelen en samen met lokale partners in Turkije kijken hoe de productie van houten huizen daar opgezet kan worden. Omdat er momenteel nog geen CLT-fabriek in Turkije is, onderzoeken we de mogelijkheden om dit lokaal op te zetten en zo transportkosten en CO₂-uitstoot te verminderen.
Daarnaast krijgen we veel vragen van andere gezinnen en organisaties die geïnteresseerd zijn. Ons doel is om de stap te zetten van een enkel prototype naar een grotere productie en een kennisplatform dat als gids kan dienen voor toekomstige wederopbouwprojecten, zowel in Turkije als wereldwijd.

Hoe kunnen anderen bijdragen of meedoen aan jullie werk?
Er zijn verschillende manieren waarop mensen of organisaties ons kunnen helpen. Financieel kan dat via onze crowdfunding, bijvoorbeeld om gezamenlijke momenten zoals de officiële opening in Turkije mogelijk te maken. Maar ook in de volgende fases van het project is steun welkom: bij het opzetten van een kennisplatform, het verbeteren van ons ontwerp of het realiseren van een grotere productie van woningen. Samen kunnen we zorgen dat nog meer families na een ramp weer een veilig thuis krijgen.